Vroeger werkten muizen nog met een rubberen balletje, maar tegenwoordig werken vrijwel alle muizen met lazer of met optische LED-sensor. Deze twee opties werken op ongeveer dezelfde manier en het ligt eraan hoe je je muis wilt gebruiken en waarvoor, welke van de twee bij jou past. Een lasermuis stuurt een infraroodlaser naar beneden, waarna de lazer weerkaatst en weer opgevangen wordt door een sensor. De hoek waarin het signaal binnenkomt geeft aan hoe de muis beweegt, waardoor je cursor op je scherm naar de plek toegaat waar jij ‘em moet hebben.
Een muis met optische LED-sensor werkt op dezelfde manier, maar gebruikt ledlicht in plaats van een laser. Omdat lichtsensoren het gevoeligst zijn voor rood licht, wordt meestal deze kleur licht gebruikt. Net zoals bij veel afstandsbedieningen. Een lasermuis is vaak iets preciezer in de metingen, waardoor bewegingen nauwkeuriger worden geregistreerd. Een lasermuis is ideaal voor bewegingen op gladde oppervlaktes, zoals glasplaten of effen bureaus.
Een optische muis is vaak iets minder precies in de metingen, waardoor de structuur van muismatten of gekleurde ondergronden niet gemeten worden. Het voordeel is dat dit soort muizen prima werkt op nagenoeg alle oppervlakken behalve glasplaten.
Inmiddels zijn optische muizen nauwkeurig genoeg om ook prima betrouwbaar te zijn, dus welke je nodig hebt ligt eigenlijk voornamelijk aan de ondergrond. Heb je een glad, effen bureau zonder kleurverschillen? Probeer dan een muis met laser. Gebruik je een muismat of heb je een bureau met veel kleurverschil? Probeer dan een optische muis.
De nauwkeurigheid van een muis wordt gemeten in Dots Per Inch, of DPI in het kort. Dit cijfer geeft aan hoeveel verschillen een muis kan detecteren per inch. Is het cijfer hoog? Dan is de muis uitermate nauwkeurig en kan het ook de subtielste handbewegingen detecteren. Als je je muis alleen gebruikt om mee aan je PC te werken, dan heb je waarschijnlijk geen behoefte aan extreme gevoeligheid. Game je graag? Dan is het aan te raden een muis aan te schaffen met een hoge DPI. Laat je muis niet de reden zijn van een lage killscore.
Het voordeel van een draadloze muis is dat ‘ie lichter is, je geen last hebt van kabels en dat je je computer ook over grotere afstanden kunt besturen, bijvoorbeeld wanneer je op de bank zit aan de andere kant van de kamer. Nadelig is dat je altijd moet opletten dat je batterijen opgeladen zijn, en dat met name de goedkopere draadloze muizen vaak slechtere transceivers hebben waardoor de signalen naar de computer niet correct of vertraagd doorgegeven worden. Toch maakt dit de aanschaf van een draadloze muis niet direct een slecht idee. Let er gewoon op dat je altijd een back-up batterij in de oplader hebt voor het geval je moet wisselen en dat wanneer je wilt dat je draadloze muis direct en accuraat reageert, je een muis koopt uit een iets hogere prijsklasse. Bij de duurdere draadloze muizen, zeker de varianten die specifiek gemaakt zijn voor gaming, merk je nagenoeg niets van vertraging of signaaluitval.
Het aantal knoppen op muizen kan variëren van ontzettend weinig tot ontzettend veel. De meeste muizen met veel knoppen zijn gemaakt voor gaming, zodat je acties kunt toewijzen aan een van de verschillende knoppen. Maar ook op de werkplek kan het hebben van meerdere knoppen handig zijn, wanneer je vaak herhalende handelingen moet verrichten die je dan kunt toewijzen aan de knoppen. Een van de soort muizen met een exorbitant aantal knoppen aan de zijkant is de MMO-gaming muis. Deze muizen hebben twaalf toetsen aan de linker- of rechterkant in de vorm van een keypad zoals je deze ook kunt vinden op een toetsenbord. Het voordeel hiervan is dat je zo niet meer de toetsen op je toetsenbord hoeft te gebruiken en dat je zo je reactiesnelheid in games verhoogt.
Wanneer je een muis gebruikt met trackball, dan ligt de muis plat op het oppervlak en maak je gebruik van een grote bal onder je duim. Deze bal kun je draaien zodat je muisaanwijzer beweegt in de richting van waar je de bal naartoe draait. Het voordeel van een trackball is dat je bijvoorbeeld beter bestand bent tegen RSI en dat je minder bureauruimte nodig hebt omdat je je muis minder of niet hoeft te verslepen. Vooral voor grafisch werk is een trackball een stuk efficiënter, wanneer je eenmaal eraan gewend bent ermee te werken.
We spreken van een ergonomische muis wanneer de muis comfortabel aanvoelt en makkelijk is in gebruik. Met een ergonomische muis kan RSI voorkomen of verminderd worden. Deze muizen geven betere ondersteuning, bevorderen een natuurlijke houding, verhogen productiviteit en geven je de mogelijkheid om langer, comfortabeler te werken. Ze voelen in het begin misschien wat onwennig aan, maar zeker wanneer je gevoelig bent voor RSI of aanverwante problemen is een ergonomische muis iets voor jou.